سلام؛

در رابطه با رفتار فرزندم نیاز به راهنمایی دارم، لطفا کمکم کنید. پسر بچه 5 ساله ای دارم که برای دومین بار بدون اجازه از مغازه چیزی را که دوست داشت را برداشته است. ما چکار باید بکنیم تا او این حرکت زشت را دیگر انجام ندهد. تا به حال هر چیزی را که خواسته برایش فراهم کردیم، ولی نمی دانیم باز چرا این کار را انجام می دهد.  

پاسخ مشاورين و کارشناسان شهروند فردا:

سلام بر شما والدين عزيز

بچه های ما آنگونه که ما فکر می کنیم رفتار نمی کنند؛ آن ها آن طور عمل می کنند  که به جهان نگاه می کنند. دنیای کودکان ما دنیای واقعیت هایی  است که به تدریج می شناسند و مطابق  این شناخت دست به عمل می زنند. این دنیای کودکانه هیچ شباهتی به دنیای بزرگسالان ندارد. دنیای ارزش ها و برداشت ها نیست. دنیای واقعیت های “هست” است و نه دنیای برداشت ها و ارزش ها و ” باید ها و نبایدها”.

کودکان ما از سمت نگاه شخصی خودشان و آن گونه که جهان را ادراک می کنند، با محیط زندگی شان ارتباط برقرار می کنند. کودکان تا حدود دوسالگی مرز میان واقعیت بیرون و خیال را نمی فهمند. بدن مادر و اشیاء پیرامون خود را بخشی از خود و ادامه بدن خود می داند. حدود هفت هشت ماهگی تازه بینایی اش تصویر روشنی از واقعیت را دریافت می کند و اولین آشنای او مادر اوست و بتدریج  به درک و تمایز بین آشنا و غریبه دست پیدا می کند. ده ماهگی مادر و اشیای پیرامونش را به عنوان یک موجود ادامه دار می فهمد و دنبالشان می گردد و به بود و نبودشان واکنش  معنادار نشان می دهد. از حدود هیجده ماهگی خیال و تخیل در او جان می گیرد و هر چیز می تواند نشانه و نماد چیزی دیگر باشد؛ مثلا یک تکه چوب می تواند یک عروسک باشد.

از حدود دوسالگی میل به داشتن و بدست آوردن در او شدت پیدا می کند. هر چیزی که نظر او را جلب کند، می خواهد و تلاش می کند بدست آورد. این میل در او تا شش هفت سالگی پابرجاست. حس مالکیت و خواستن هر چیزی که دوست دارد، اساس ارتباط او با اشیای پیرامون اوست. بی آن که بداند و بتواند بفهمد آن چیز به او تعلق دارد یا نه. در این دوره تمایلات بر زندگی کودک غلبه دارد و درک روشنی از اخلاق و درست و نادرست و مرز مالکیت فردی و مالکیت دیگری ندارد. در این دوره کودک غرق در دنیای درونی خودش است. اگر کتاب را به طرف خودش بگیرد تصور می کند که  شما هم از آن طرف و از پشت جلد درون آن را می بینید.

رفتار ما به تناسب این وضعیت می تواند و باید تنظیم شود. وقتی هنوز مرز خیال و واقعیت شکل نگرفته است و کودک هنوز نگاه و منظر شخصی اش را از منظر دیگر متمایز نمی کند و هنوز ادراک روشنی ندارد، از آنچه متعلق به اوست و آنچه متعلق به دیگری است؛ نمی توان گفت که او دروغ می گوید؛ خودخواه است یا دزدی می کند.

رفتار والدین به تناسب این وضعیت باید :

1. پرهیز از ارزش گذاری و غیر اخلاقی خواندن رفتار کودک؛
2. پرهیز از واکنش عاطفی نسبت به خود، نظیر شرم و خجالت؛
3. کودک را سرزنش و تهدید نکنیم؛
4. در انظار و جلوی دیگران تحقیر نکنیم و رفتار نامناسب نشان ندهیم؛
5. بردبار باشیم و بدون توسل به خشونت با او گفتگو کنیم و توضیح دهیم که در آن موقعیت چگونه باید رفتار مناسبی داشته باشد؛
6. به جای او عذرخواهی نکنیم و نگوییم که او نمی فهمد؛
7. کمک کنیم تا به همراهی ما رفتار مناسب را تمرین کند و سپس او را تشویق کنیم که چقدر خوب عمل کرده است؛
8. کودکان ما از عمل ما رفتار مناسب را می آموزند؛ به این مساله توجه داشته باشیم؛
9. مغز کودک و عصب های آیینه ای او هر رفتاری را که ببینند، تکرار می کنند و در آینده آن  رفتار را بازتولید می کنند.

در نهایت اینکه :

تمامی پاسخ ها و راه حل های ارائه شده به منظور ارائه اطلاعات مفید و کاربردی و مساعدت و کمک به والدین و مربیان عزیز در رابطه با موضوعات مطرح شده از سوی آن هاست. به یاد داشته باشید که گاهی تربیت و آموزش کودکان بسیار دشوار شده و شما نیاز به مشورت با یک متخصص توانا پیدا خواهید کرد. در آینده نزدیک چگونگی دسترسی به کمک های حرفه ای و خدمات مشاوره ای را، برای شما همراهان خوب شهروند فردا مورد بحث قرار خواهیم داد.