پاسخ به سوالات والدین (۱۵) چگونه با وسواس موکنی فرزندم مقابله کنم؟

در بخش مشاوره وب سایت شهروند فردا، والدین و مربیان می توانند مشکلات و دغدغه های تربیتی خود را مطرح نموده و پاسخ آن را از رواشناسان و مشاورین شهروند فردا دریافت نمایند.

با سلام 

مادر پسری ۹ ساله هستم که حدوداً از ده ماه قبل شروع به کندن مژه هایش کرده است. هر زمان بی کار می شود، شروع به این کار می کند و حالا دیگر هیچ مژه ای ندارد. به پیام های منفی ما نیز توجهی ندارد؛ به جز ناخن جویدن که از کودکی با او بوده است. لطفاً راهنمایی ام کنید، چگونه این مشکل را برطرف کنم؟

با سلام خدمت شما مادر عزیز

مشکلی که از آن صحبت می کنید، اختلال وسواس موکنی نام دارد که البته از همان دسته اختلال های وسواسی است که به ارث رسیده و به این صورت تغییر شکل داده است. در این بیماری، به طور معمول کودک قبل از کندن مو، اجباری را برای انجام این کار در خود احساس می کند و سپس حالتی از آرامش موقت و رضایت را تجربه می کند. این کار ممکن است آگاهانه یا ناآگاهانه صورت گیرد. معمولاً کودک قادر به کنترل عمل خود نیست.

برای حل این مسئله بهترین راهکار مراجعه به روانپزشک یا روانشناس اطفال است. در این قسمت مواردی ذکر خواهد شد که بهتر است قبل از مراجعه توسط شما والدین گرامی در نظر گرفته شود.

به اختلال ها و علائم همراه موکنی توجه کنید. رایج ترین اختلالاتی که همراه این بیماری هستند و باید به آن ها توجه شود، عبارتند از: اضطراب، افسردگی، وسواس، بیش فعالی. اگر کودک شما در هر یک از این موارد مشکلاتی دارد، حتماً مهم است که این مشکلات حل شوند.

به پیشایندهای رفتار موکنی کودکتان توجه کنید. پیشایندها همان عواملی هستند که قبل از مو کندن اتفاق می افتند و معمولاً در کودک تنش ایجاد می کنند، مانند: نگرانی و ترس از شکست یا تحقیر، بحث والدین، یا موارد بدون تنش، مانند: تماشای تلویزیون، تکیه دادن به مبل و … . توجه به این موارد و سعی در از بین بردن یا جایگزین نمودن آن ها به بهبود نشانه های بیماری کمک خواهد کرد.

به پسایندهای رفتار موکنی کودکتان توجه کنید. پسایندها همان عواملی هستند که بعد از کندن مو اتفاق می افتند، مانند: آرام شدن موقتی کودک شما، یا اضطراب او از حاضر شدن در جمع یا مثلاً خجالتی و منزوی شدن او و نرفتن به کلاس شنا یا حتی مسئله مهمی، مانند: صحبت ها یا نصیحت های تکراری شما در مورد انجام ندادن این عمل. توجه به پسایندها و سعی در از بین بردن آن ها نیز روند درمان را تسریع خواهد کرد.

ممکن است رفتار فرزند شما یک رفتار عادتی، مانند: ناخن جویدنش باشد که فقط بنا به تکرار شدن برای وی لذت بخش شده باشد. در این صورت از امر و نهی کودک (گفتن این که این کار را نکن) اجتناب کنید چون لجبازی کودک را بر می انگیزید. به جای آن می توانید از روش های جایگزین، شامل بازی های دستی (بازی هایی که دست برتر و درگیر مو کندن، در آن درگیر است) کمک بگیرید.

در نهایت این که:

در انجام تمامی موارد ذکر شده صبور، مهربان و کوشا باشید و کنار کودکتان بمانید. ناکامی را تحمل کنید و اگر تلاشتان پاسخ دلخواه را نداد، حتماً به روانپزشک متخصص کودک و نوجوان مراجعه کنید.